همه دنیا داره نابود می‌شه و فقط شمایید که می‌تونین نجاتش بدین! واقعا معلوم نیست که چرا این ایده‌ی کلیشه‌ای انقدر برای ما جذابه و هرچی فیلم و کتاب و بازی با این ایده می‌بینیم بازم سیر نمی‌شیم. حالا تحلیل فرهنگی-تاریخی همچین چیزی خیلی به من نمیاد، پس می‌رم سراغ ترویجش! سری بازی‌ای که امروز می‌خوام راجع بهشون بنویسم، با موضوع شیوع بیماری‌های لاعلاج، درد‌های بی درمان و پیشروی سرطان‌گونه‌ی امراض ئه. (شاید فکر کنین انقدر نیاز به توضیح‌دادن تیتر وجود نداشته باشه…) این سری بازی‌ها توسط یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین طراحای دنیا مت لیکاک طراحی شدن و تاثیرات خیلی بزرگی در دنیای بازی‌های فکری گذاشتن. هرکدوم از این بازی‌ها جای صحبت خیلی زیاد دارن و یه کلیتی از بازی‌های Pandemic، Pandemic the Cure و Pandemic Legacy رو براتون می‌گم.
پندمیک، سالار بازی‌های همکاری
بازی‌های سبک همکاری خیلی ساله که بین بازی‌های رومیزی هستن، ولی تا قبل از اینکه پاندمیک بیاد کسی خیلی بهشون اهمیت نمی‌داد. توجیه اینکه «چرا داریم همدیگه رو نمی‌زنیم؟» و «چطور ممکنه به یک مشت کاغذ و کارت ببازیم؟» کار خیلی سختی بود که پندمیک تونست به خوبی از پسش بر بیاد. بعد از پندمیک بازی‌های همکاری خیلی پر طرفدار شدن و باعث شد هم طراحان بازی و هم بازیکن‌ها با احترام بیشتری به این سبک نگاه کنن.
حالا این پندمیکی که میگیم چی هست؟ یه بازی دو تا چهار نفره خیلی فوق‌العادست که توش شما نقش یک سری متخصص رو بازی می‌کنین که قراره دنیا رو از نابودی توسط چهار بیماری فراگیر نجات بده. شما باید با همفکری و همکاری همدیگه برای این چهار بیماری درمان پیدا کنین و سعی کنین با پیش‌بینی درست موقعیت‌های خطرناک شیوع بیماری رو تحت کنترل خودتون در بیارین. چیزی که بازی رو خیلی جذاب می‌کنه سیستم هوش مصنوعی‌ایه که برای بازی طراحی شده. بیماری‌ها بصورت خیلی سریع و هوشمندانه‌ای در دنیا در حال پخش شدن هستن و کافیه یک اشتباه کوچیک از شما رخ بده تا بیماری از یک کشور به کشور‌های اطرافش برسه و کم کم کل دنیا پر بشه از سرطان، طاعون، مرض، کثافت، بی‌شعور و … (نفس عمیق… طوری نشده، دفعه بعدی که بازی کنیم حتما می‌بریم…)
هرکدوم از بازیکن‌ها هم یک شخصیت خاص دارن که قدرت‌های خیلی باحالی داره، مثلا یکی دانشمند‌ه و تو پیدا کردن درمان از بقیه بهتر عمل می‌کنه. یکی دیگه متخصص قرنطینه‌ست و مناطق تحت فشار و حساس نقشه رو کنترل می‌کنه. متخصص پاکسازی هم میره سراغ جاهایی که شیوع بیماری داره از مرز کشورها بیرون می‌زنه.
خیلی نمی‌خوام وارد جزئیات قوانین بشم، بازی فوق‌العاده‌ایه برای کسایی که لزوما قصد کل‌کل و له کردن همدیگه رو ندارن، بازی کلی استرس داره و دفعه اولی که بعد از چندین بار تلاش بالاخره بازی رو می‌برین کلی کیف می‌ده و احساس افتخار می‌کنین؛ بماند که تازه این ایزی بود…
بیا تاس بنداز، ببینم چند میاری
سال ۲۰۱۴ لیکاک نسخه تاسی بازی پندمیک رو طراحی کرد که اونقدرها بهش توجه نشد. کلیت بازی خیلی شبیه به همون پندمیک اصلی خودمونه با این تفاوت که بجای یک دسته کارت که دنیا رو پر از ویروس می‌کنه، یک مشت تاس داره این کار رو انجام می‌ده. و بجای یک دسته کارت که آروم آروم به بازیکن‌ها این قابلیت رو می‌ده که با بیماری‌ها مقابله کنن، یک مشت تاس این کار رو انجام می‌ده. در کل سیستم بازی با تاس‌ها پیش میره و خب برای خیلی از ماها هیچ چیزی نمی‌تونه جای تاس ریختن رو بگیره.
بازی نسبت به نسخه عادیش یکم رندوم‌تر و بی‌قاعده‌تر بنظر میاد، ولی خیلی هم اینطور نیست. بکارگیری تاس‌ها خیلی هم هوشمندانه بوده و با وجود اون‌همه تاس و شانس، هنوز کلی استراتژی و تصمیم‌گیری وجود داره که خیلی جذابه. بازی نسبتا کوتاه‌تر از پندمیکه و اساسا به کسانی که با باخت سخت‌تر کنار میان پیشنهاد نمی‌شه چون تو این نسخه بازی باختن خیلی راحت‌تره.
در مجموع نسخه تاسی بازی به هیچ عنوان به نسخه اصلی بازی نمی‌رسه، ولی کلا نباید این دو نسخه رو با هم مقایسه کرد، چرا که نسخه تاسی بازی خیلی ساده‌تر، قابل دسترس‌تر و کوتاه‌تر از نسخه اصلی بازیه. در عوض خیلی خوشگل‌تر از اصلیشه، اخه نگاه کنین اینهمه تاس رو!
پندمیک لگاسی، اسپویلر آلرت: بهترین تجربه بازی رومیزی من!
قبل از هرچیز بگم که محور اصلی این بازی سناریو و المان سورپرایزه، پس من اصلا نمی‌تونم وارد جزئیات بشم، می‌فهمی؟ مثل اینکه تنها کسی باشی که قسمت هفتم وست وُرلد رو دیده باشه، باید لال‌مونی بگیری و خود‌خوری کنی…
از کجا شروع کنم؟ داستان کلیشه‌ای قهرمان‌های بی معنی بازی پندمیک رو یادتونه؟ خب همه اونها اینجا معنی پیدا می‌کنه. سناریو بازی با تفکر طراحی سریال‌های تلویزیونی نوشته شده و بازی قراره در چند فصل مختلف منتشر بشه، که هر فصل یک پکیج‌ئه و تشکیل شده از چندین قسمت. این بازی بهتون ثابت می‌کنه که خلاقیت و سورپرایز در بازی‌های رومیزی مرز نداره، توسط یک جعبه مقوایی می‌تونین کلی سورپرایز بشین و موقع پاره کردن یک سری کارت کلی با دوستاتون بغض کنین…
آره، بازی‌های لگاسی داینامیک هستن و هر دست که بازی می‌کنین تصمیمات و اتفاقات روی بازی تاثیرات همیشگی می‌ذارن. این تاثیرات ممکنه از چسبوندن لیبل روی نقشه بازی باشه، تا پاره کردن و دور انداخت کارت و هزارتا چیز دیگه که اگه الان براتون بگم دود از کلتون بلند می‌شه، ولی نمی‌گم… آره این بازی تغییر می‌کنه و با شما و سناریوتون پیش میاد، و در نهایت هم تموم می‌شه. آره این بازی پایان داره و یک‌بار مصرفه.
راب داویو که سیستم بازی‌های لگاسی رو تو سال ۲۰۱۱ به دنیا معرفی کرد، با مت لیکاک نشستن و یکی از بهترین بازی‌های این دهه رو به بهترین بردگیم دنیا تبدیل کردن. بازی پندمیک لگاسی خیلی سریع بعد از انتشارش به رتبه اول وبسایت بردگیم‌گیک رسید و از اون موقع به عنوان محبوب‌ترین بازی رومیزی دنیا در صدر جدول داره خودنمایی می‌کنه. بعد از بازی کردن نسخه عادی بازی، این بازی رو به همه انسان‌هایی که از شنیدن یک داستان خوب لذت می‌برن پیشنهاد می‌کنم و نهایت کلاهم رو برای مت و راب عزیز به نشانه احترام برمی‌دارم… یا کج می‌کنم، نمی‌دونم چطوری باید با کلاه احترام گذاشت دقیقا…
بیشتر بازی‌های رومیزی، بازی‌هایی هستند که شما را مجبور به رقابت با دوستانتان می‌کنند. این رویه در سال‌های اخیر در حال تغییر است و چند سالی است که شاهد عرضه بازی‌هایی هستیم که شما را در قالب یک تیم در برابر بازی قرار می‌دهند و شما باید با همکاری یکدیگر، بر بازی غلبه کنید. بازی تخته‌ای Pandemic نیز در این دسته از بازی‌ها قرار می‌گیرد
بازی تخته‌ای Pandemic در سال ۲۰۰۷ توسط Z-Man Games عرضه شد. این بازی توسط مت لیکاک طراحی شده است. داستان این بازی نیز از این قرار است که چهار بیماری اپیدمیک در حال شیوع در کره زمین هستند و هر کدام از آنها، برای بخشی از زمین خطرناک هستند. بازیکنان باید با همکاری همدیگر، سعی کنند که از شیوع این بیماری‌ها جلوگیری کنند تا بتوانند پیروز شوند. پنج تخصص در بازی وجود دارد که هر کدام از بازیکنان، یکی از این تخصص‌ها را بازی می‌کنند. توزیع کننده، دکتر، داشنمند، محقق و متخصص عملیات، پنج تخصصی هستند که در بازی وجود دارند. بازیکنان باید با همکاری یکدیگر، درمان این چهار بیماری را پیدا کنند و زمین را از مرز نابودی نجات دهند. چندین سناریو مختلف برای باختن بازیکنان وجود دارد و تنها در صورت از بین بردن هر چهار بیماری، بازیکنان برنده می‌شوند.
تخته یا برد بازی، دارای شهرهای مختلفی است. بازیکنان در هر نوبت، می‌توانند چهار عمل مختلف را انجام بدهند. این اعمال شامل مسافرت کردن بین شهرها، درمان کردن جمعیت بیمار، کشف درمان یا ساخت یک مرکز تحقیقات می‌شوند. یک دسته کارت به بازیکنان قدرت انجام این عملیات را می‌دهند اما در میان این کارت‌ها، یک کارت Epidemic نیز وجود دارد که باعث می‌شود فعالیت بیماری، بیشتر شود و با سرعت بیشتری جمعیت را مریض کند. یک دسته کارت دیگر نیز وجود دارد که مربوط به بیماری است و هر کدام از کارت‌های درون این دسته، یکی از قابلیت‌های بیماری را افزایش می‌دهد.
بازیکنان که هر کدام دارای یک تخصص هستند، باید با برنامه‌ریزی و استراتژی نقشه خود را به پیش ببرند تا بتوانند بر بیماری‌ها غلبه کنند. به طور مثال، متخصص عملیات، می‌تواند مراکز تحقیقات را در شهرهای مختلف بسازد تا هم مسافرت بین شهرها با سهولت بیشتری انجام پذیرد و هم راه درمان بیماری سریع‌تر پیدا شود یا دانشمند برای درمان یک بیماری، نیاز به چهار کارت از آن بیماری دارد در حالیکه دیگر تخصص‌ها، نیاز به پنج کارت دارند. اگر یک بیماری به اندازه کافی در دنیا پخش شود یا زمان زیادی از آغاز بازی بگذرد، بازیکنان می‌بازند و اگر آنها بتوانند با همکاری یکدیگر درمان تمام بیماری‌ها را کشف کنند، به برنده بازی تبدیل می‌شوند.
در سال ۲۰۱۳، نسخه جدیدی از بازی عرضه شد که دارای دو شخصیت جدید بود. متخصص قرنطینه و برنامه‌ریز، دو کلاس جدیدی بودند که به بازی اضافه شدند و عمق جدیدی به Pnademic اضافه کردند. بازی Pandemic به اعتقاد بسیاری یکی از موفق‌ترین بازی‌های رومیزی همکاری چند نفره است که موفق شده نظر مثبت بسیاری از افراد را جلب کند. به دلیل سادگی داستان بازی، زمان کم هر دست آن (حدود ۴۵ دقیقه) و تعداد بازیکنان بین ۲ تا ۴ نفر، این بازی توانست با اقبال عمومی مواجه شود و باعث شد که بسته‌های الحاقی و نسخه‌های فرعی زیادی از آن توسط Z-Man Games ساخته شود.
سه بسته الحاقی کامل با نام‌های On the Brink، In the Lab و State of Emergency تا به حال برای این بازی عرضه شده‌اند که هر کدام ویژگی‌های جدیدی را به بازی اضافه می‌کنند و همه با نسخه پایه بازی سازگار هستند. همچنین این بسته‌های الحاقی امکان اضافه شدن بازیکن پنجم را نیز به بازی اضافه می‌کنند. علاوه بر این بسته‌های الحاقی، Z-man Games، تعدادی سناریو نیز برای بازی به صورت دانلود رایگان قرار داده است که بازی پایه را تغییر می‌دهند.
اما بسته‌های الحاقی، تمام بازی‌هایی نیستند که بر اساس بازی Pandemic عرضه شده‌اند. تا به حال پنج بازی مجزا نیز از این مجموعه عرضه شده‌اند که هیچ‌کدام با بازی پایه سازگار نیستند و هر کدام به عنوان بازی تخته‌ای مجزای خود محسوب می‌شوند. این بازی‌ها عبارتند از Pandemic: The Cure، Pandemic: Cnotagion، Pandemic Legacy، Pandemic: Reign of Cthulhu و Pandemic: Iberia. یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین بازی‌های فرعی مجموعه، بازی Pandemic: Legacy است. این بازی، پاییز سال ۲۰۱۵ عرضه شد و با استناد به وبسایت معتبر Board Game Geek، توانست مقام اول را در بهترین بازی‌های رومیزی از میان تمام بازی‌هایی که تا به حال منتشر شده، از آن خود بکند. این بازی توسط لیکاک و راب داویاو طراحی شده است و توسط یک بازی تخته‌ای، یک داستان را روایت می‌کند. فصل دوم این بازی که وقایع آن ۷۱ سال پس از فصل اول به وقوع می‌پیوندد، برای انتشار در نیمه دوم سال ۲۰۱۷ برنامه‌ریزی شده است.
وبسایت برد گیم گیک به نسخه اصلی Pandemic نمره ۷.۷ را اختصاص داده است. بازی پندمیک از زمان عرضه خود تا به حال، نامزد دریافت جوایز بسیار زیادی شده است و موفق شده در سال ۲۰۰۹، جایزه بهترین بازی خانوادگی از مجله GAMES را به دست بیاورد. همچنین این بازی موفق شد جایزه بهترین بسته الحاقی (برای بسته الحاقی On the Brink)، بهترین بازی رومیزی، بهترین بازی استراتژی، نوآورانه‌ترین بازی و بهترین بازی موضوعی (برای بازی Pandemic Legacy: Season 1) را از مراسم Golden Geek Award به خود اختصاص دهد. استودیو Asmodee Digital نیز نسخه‌های اندروید و iOS این بازی را نیز با قیمت ۴.۹۹ دلار چندی پیش منتشر کرده است.
