کاوش، گسترش، استخراج، انهدام

مقدمه

سبکی در بازی‌های کامپیوتری و بازی‌های رومیزی وجود داره، که هم
خیلی قدیمیه هم خیلی پر طرفدار. اگه بازی‌های به اصطلاح
«استراتژیک» کامپیوتری بازی کرده باشین، حتما با این سبک برخورد
داشتین. حتی ممکنه ندانسته سبک مورد علاقه‌تون بوده باشه. دارم
راجع به سبک بازی‌های 4X صحبت می‌کنم. دلیل این نامگذاری اینه که
این بازی‌ها شامل چهار ستون اصلی هستن: کاوش (Explore)، گسترش
(Expand)، استخراج (Exploit) و انهدام (Exterminate). میشه مثلا
بازی کامپیوتری Master of Orion، Alpha Centuri و Civilization رو
مثال زد. به زبان ساده این بازی‌ها شامل جنگ، پیدا کردن قسمت‌های
جدیدی از نقشه، مدیریت منابع و توانایی گسترش کشورتون -البته که
در همه بازی‌ها شما در نقش مدیر یک کشور نیستین- می‌شه.

در دنیای بازی‌های رومیزی هم این سبک بازی‌ها قدمت زیادی دارن. از
قدیم‌ الایام بازی‌های وسیع و عظیم‌الجثه‌ای وجود داشتن که در طی
ساعت‌های بسیار طولانی به شما این قدرت مدیریتی رو می‌دادن. از
معروف‌ترین این بازی‌های می‌شه بازی‌های Eclipse، Civilization
the Board Game و Twilight Imperium رو مثال زد. ویژگی مشترک این
بازی‌ها عظمتشونه. در این بازی‌‌ها که معمولا بیشتر از پنج شش
ساعت طول می‌کشن، هر نوبت از بازی هزار سال طول می‌کشه و شما
ممکنه برنامه‌ریزی‌ای داشته باشین که دو ساعت و چهل و پنج دقیقه
بعد نتیجه‌ش رو ببینین. مهره‌های پر طمطراق و قطعات متعدد بازی از
ویژگی‌های دیگه این بازی‌هاست. معمولا باید یک میز نهارخوری ۱۲
نفره و یک آخر هفته کامل رو به این بازی‌ها اختصاص بدین.

حالا اینهمه پرحرفی راجع به این سبک برای چیه؟ چون شرکت Portal
بازی‌ جدیدی رو روانه بازار کرده به نام Alien Artifacts.
بازی‌های زیادی مدعی این شدن که حس بازی‌های 4X رو در یک بازی
کارتی نسبتا ساده منتقل می‌کنن. Alien Artifacts هم یکی از این
بازی‌هاست و باید دید که آیا پُرتال موفق بوده یا نه؟!

یک نکته دیگه که باید حتما در این مقدمه بچپونم، اینه که کمپانی
پُرتال ید طولایی در ساختن بازی‌های عظیم‌الجثه کارتی داره.
بازی‌هایی که تلاش می‌کنه فقط با استفاده از کارت، موضوعات بزرگی
رو مطرح کنه. از این دست بازی‌های پرتال می‌شه به Imperial
Settlers و 51st State اشاره کرد. با توجه به پشتیبانی که با
Expansion (بسته افزونه) هایی که برای بازی‌هاش منتشر می‌کنه،
می‌شه گفت شاید چون بازی‌های کارتی خوراک گسترش دادن هستن این
مسیر رو پیش‌ گرفته. شایدم نه! کیه که بگه…

Alien Artifacts، یکی از جذابترین بازی‌هایی که در نمایشگاه Essen
امثال قراره رونمایی بشه

بعله. انقدر راجع به این بازی در شبکه جهانی وب پرحرفی کردن که
دیگه نتونستیم جلو خودمون رو بگیریم. Alien Artifacts یک بازی
کارتی در سبک 4X هست که در اون هر بازیکن یک نژاد از موجودات
فضایی رو دست می‌گیره و تلاش می‌کنه با کاوش کهکشان‌های بینهایت،
گسترش تکنولوژی‌، استخراج منابع سیاره‌های مختلف و انهدام موجودات
فضایی دیگه بزرگترین و موفق‌ترین نژاد رو بسازه و برنده بازی بشه.

دوستانی که بازی‌های Imperial Settlers و 51st State رو بازی کرده
باشن، اشتراکات زیادی مشاهده خواهند کرد، که البته دلیل ویژه‌ای
هم نداره، چرا که طراح آن دو بازی صاحب شرکت پُرتال
یعنی Ignacy Trzewiczek هست و طراحی بازی Alien Artifacts
آقای Marcin Senior Ropka و خانم Viola Kijowska هستند.
بی‌شک هیچ‌کدام از این اسامی رو نمی‌تونم تلفظ کنم. اگه می‌خواین
می‌تونین اینجا راجع به بازی Imperial
Settlers بیشتر بخونین.

در این بازی استفاده‌های هوشمندانه‌ای از کارت شده. چند دسته کارت
در بازی هست،‌ دسته قرمز که کارت‌های سفینه‌های فضایی هستن،
کارت‌های آبی که کارت‌های تکنولوژی هستن و کارت‌های سبز که
کارت‌های سیاره‌ها هستن. یک دسته کارت‌ هم اکشن‌کارت هستن که
فواید زیادی دارن:‌ هم به عنوان منابع بازی استفاده می‌شن و هم به
عنوان نیروی تهاجمی. بعضی اوقات هم کاربری تاس به خودشون می‌گیرن.
در حقیقت یکی از ویژگی‌های بازی‌های 4X اینه که معمولا بعضی جاها
از تاس استفاده می‌کنن و این قضیه در بازی Alien Artifacts با
دسته اکشن‌کارت‌ها شبیه‌سازی شده که در نوع خودش خیلی هم جالبه.

هر بازیکن یک صفحه اصلی نژاد خودش رو داره و کارت‌های قرمز، آبی و
سبز رو سمت چپ یا راست صفحه خودش قرار میده. کارت‌هایی که در حال
ساخته شدن هست سمت چپ قرار می‌گیرن و کارت‌های ساخته‌شده در سمت
راست. در عین حال وقتی کارت‌ها ساخته می‌شن می‌تونن به یکی از دو
طرفشون به سمت راست انتقال پیدا کنن که ویژگی‌های مختلفی داره.
می‌شه گفت از یک مشت کارت بیشترین استفاده ممکن انجام شده. یک مشت
کارت با یک کهکشان نوشته!

کاوش Explore

برداشتن و اضافه کردن کارت‌های سبز به سمت چپ صفحه، به معنی آشنا
شدن با یک سیاره جدیده و بعد از پرداخت منابع مورد نیازش، به سمت
راست منتقل می‌شه. هر سیاره کشف‌شده‌ای هم کلی ویژگی‌های باحال
داره که می‌تونه در راستای استراتژی‌تون بهتون کمک کنه. ولی شاید
بیشترین چیزی که در این بازی حس کاوشگری به بازیکن‌ها می‌ده،
قانون برداشتن کارت‌های قرمز، آبی و سبزه! هرکسی با پرداخت پنج
پول می‌تونه کارت رویی هر کدوم از دسته‌ها رو برداره. ولی اگه
بخواین کارت‌های بیشتری برداین هزینه‌ش بیشتره. مثلا می‌تونین شش
تا پول بدین و دو کارت از روی دسته بردارین و یکی‌ش رو انتخاب
کنین، یا هفت پول بدین و از بین سه کارت روی دسته یکی رو بردارین
و الی آخر. به این معنی که اگه بخواین کاوش بیشتری بکنین و
گزینه‌های بیشتری برای انتخاب داشته باشین، باید بیشتر بسلفین!

گسترش Expand

می‌شه گفت هر کاری که در این بازی انجام می‌دین نوعی گسترش دادنه!
هر کارت جدیدی که برمی‌دارین و برای فعال کردنش منبع خرج می‌کنین،
در حقیقت غیر از مواقعی که منابعتون رو خرج می‌کنین تا از
سفینه‌ها، تکنولوژی‌ها و سیاره‌هایی که فعال کردین دوباره استفاده
کنین، به شکلی دارین در کار خودتون گسترش ایجاد می‌کنین. اضافه بر
اون دسته‌ کارت‌های آبی، یعنی کارت‌های تکنولوژی به شکل اختصاصی
به گسترش‌دادن ویژگی‌های شما می‌پردازه. می‌تونین منابعی که برای
کارهای مختلف خرج می‌کنین رو کم کنین، می‌تونین قدرت نیروی
نظامی‌تون رو بیشتر کنین یا به روش‌های جدیدی برای خودتون امتیاز
جمع کنین.

استخراج Exploit

همونطور که گفته شد، دسته کارت‌های سبز سیاره‌های جدیدی هستن که
کشف می‌کنین. شما می‌تونین از وجود این سیاره‌ها به عنوان جزیی از
قلمروتون کلی استفاده کنین، یا شروع کنین به استخراج منابع و
کانی‌های سیاره جدید رو تا قطره آخر بچلونین! ولی نکته جذاب دیگه
اینه که شما بعد از فعال کردن همه کارت‌ها (قرمز، آبی یا سبز)
می‌تونین اون‌ها رو با پرداخت منابع مورد نیازش دوباره فعال کنین.
این یه جورایی استخراج کردن از چیزیه که قبلا برای خودتون دست و
پا کردین. شما در حال ساختن یک موتور سازنده هستین و ویژگی‌های
این کارت‌ها بارها و بارها قابل استفاده هستن. کافیه هدفتون این
باشه که ازشون استخراج کافی رو انجام بدین.

انهدام Exterminate

به وضوح وقتی راجع به سفینه‌ و قدرت نظامی صحبت می‌کنیم، باید از
جنگ و نابودی و انهدام هم حرف بزنیم. سفینه‌های شما هم در جایگاه
دفاعی عمل می‌کنن، هم برای حمله کردن به بازیکن‌های دیگه کاربری
دارن. تازه اگه بخواین در حق همدیگه رحم کنین می‌تونین به موجودات
فضایی که در گستره کیهانی وول می‌خورن هم حمله کنین. هر دو
گزینه‌های خوبیه، ولی نمی‌دونم وقتی می‌شه به کسی اونطرف میز حمله
کرد، آدم چرا باید مزاحم بدبخت بیچاره‌های معلق در اگزوسفر بشه.

4WD

بازی‌های عظیمی که راجع بهشون صحبت می‌کنیم چهار ستون اصلی دارن و
این گزینه‌های متنوع و این وسعت بالاست که به ما حس سازندگی و
تدبیر زیاد رو منتقل می‌کنه. بازی Alien Artifacts شاید نتونه به
عمق یک بازی ۱۰ ساعته بهمون گزینه بده، یا با استراتژی‌های نظامی
طولانی مدت اجازه نابودی یکی از حریف‌ها نداشته باشیم، ولی
نزدیک‌ترین تجربه به یک بازی 4X ئه که می‌شه با یک مشت کارت و یک
ساعت زمان بدست آورد. بازی فوق‌العاده جذاب، سریع و پر جزییاتیه،
که اگه با خوندن کیلومتر‌ها خط نوشته مشکل نداشته باشین بهتون به
شدت پیشنهاد می‌کنم.